Vì sao kỹ năng mềm lại cần thiết? Kỹ năng nào quan trọng nhất? Làm sao thay đổi thói quen để thay đổi cuộc sống?
Đó là những vấn đề được đặt ra và giải đáp tại buổi hội thảo với chủ đề Kỹ năng mềm tại Hội trại sinh viên “Lập nghiệp thời 4.0”, trong khuôn khổ Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can 2018 do Báo Doanh Nhân Sài Gòn tổ chức.
Đi tìm “kỹ năng mẹ” của các loại kỹ năng
Có một loại kỹ năng ít được liệt kê trong danh sách kỹ năng tại chương trình giảng dạy ở các trường học hoặc ít được các chuyên gia nhắc đến, nhưng lại đóng vai trò như một loại “kỹ năng mẹ”, đó là kỹ năng tự học, theo ông Lê Văn Tiến Sĩ – Viện phó Viện quản lý Kinh doanh quốc tế IBM. Theo ông Sĩ, gọi đây là “kỹ năng mẹ” vì nếu có kỹ năng tự học, một người có thể học được tất cả các kỹ năng khác.
Ông Sĩ chia sẻ, với chuyên ngành công nghệ thông tin, ông từng làm ở các vị trí quản lý cấp trung với thu nhập tốt, nhưng nhận ra mình không hề có đam mê. Bằng chứng là mỗi buổi sáng thức dậy không có cảm giác muốn đi làm. Khi khám phá ra bản thân yêu thích lĩnh vực đào tạo, ông quyết định chuyển nghề, bằng cách xây dựng lộ trình 5 năm vừa đi làm vừa giảng dạy để tự học và rèn giũa kỹ năng, đồng thời duy trì nguồn thu nhập cho gia đình. Sau 5 năm mới chuyển hẳn sang công việc giảng dạy. Kết quả là ông được mời về giảng dạy ở một tổ chức có tuổi đời hoạt động đã 5 năm. Và hiện tại, ông đã là Viện phó của Viện quản lý Kinh doanh quốc tế IBM. Ông Sĩ cho biết, tất cả những thành quả đó là nhờ ông biết nắm bắt cơ hội và trau dồi cho mình khả năng tự học.
“Có 2 cột mốc khiến tôi biết được rằng mình luôn phải tự học mọi thứ. Cột mốc thứ nhất là khi có con vào năm 24 tuổi, ở tuổi đời còn khá trẻ để làm cha. Tôi biết rằng mình buộc phải tự học kỹ năng làm cha, vì không ai vừa sinh ra đã biết cách làm một người chồng, người cha, người vợ, người mẹ tốt. Và đến nay, tôi và con tôi đã trở thành những người bạn thân thiết với nhau. Cột mốc thứ hai là ở lần đầu tiên qua Mỹ trình bày dự án với đối tác bằng tiếng Anh và… không ai hiểu tôi đang nói gì vì tôi phát âm sai. Sau đó tôi mới phải về tự trau dồi kỹ năng tiếng Anh”, Viện phó Viện quản lý Kinh doanh quốc tế IBM chia sẻ.
Đề cập đến kỹ năng học tiếng Anh, người điều phối Hội thảo – chuyên gia huấn luyện, diễn giả truyền cảm hứng Võ Thành Đăng nêu 3 lưu ý dành cho người trẻ học tiếng Anh. Thứ nhất, phải tự tạo ra môi trường giao tiếp tiếng Anh hằng ngày, chẳng hạn như kết bạn với người nước ngoài. Thứ hai là phải học bằng tiềm thức để có phản xạ tốt hơn, nghĩa là luôn mở các chương trình tiếng Anh “ra rả bên tai”, nghe nhạc tiếng Anh trước khi ngủ, xem đó như… tiếng ru ầu ơ của mẹ. Thứ ba là thay đổi việc sử dụng từ điển Anh – Việt sang từ điển Anh – Anh.
Chuyên gia huấn luyện Võ Thành Đăng xem việc lan tỏa những giá trị tích cực đến người khác chính là nguồn năng lượng cho bản thân. Ông khuyến khích người trẻ thay đổi việc sử dụng ngôn ngữ tiêu cực sang tích cực để thay đổi cuộc đời mình
“Để tự học tiếng Anh nói riêng và mọi thứ khác nói chung, chúng ta phải có sự can đảm và kiên trì. Can đảm để chấp nhận ngồi xuống học một thứ gì đó thay vì đi uống trà sữa hay đi xem phim. Kiên trì để không ‘nửa đường gãy gánh’ khi gặp khó khăn”, ông Lê Văn Tiến Sĩ chia sẻ thêm với các sinh viên.
Bí quyết để “sâu xanh” thành “sư tử”
Từng có biệt danh là “sâu xanh” nhưng hiện tại bà Bùi Hoàng Diệp – nhà sáng lập, CEO Công ty truyền thông thương hiệu LionBui – được mọi người gọi là “sư tử Diệp Bùi”.
CEO LionBui kể, ở tuổi 17, bà đã gặp một “sự cố” lớn. Lúc đó, bà bị mọi người xung quanh chê cười, thậm chí bị đuổi học. Không bỏ cuộc, ban ngày đi làm, ban đêm Diệp Bùi 17 tuổi đến lớp học bổ túc. Vượt qua được biến cố đó, bà tiếp tục gặp nhiều khó khăn đến mức từng chọn cách kết liễu cuộc đời. Nhưng sau đó, nhận được nhiều sự giúp đỡ từ những người thân thiết, bà lại một lần nữa đứng dậy, tự đứng trên đôi chân mình. Rồi đến một ngày, 2 người thân thiết nhất của bà ra đi. Bà lại rơi vào bế tắc, oán giận cuộc đời…
Doanh nhân Diệp Bùi chia sẻ với các sinh viên tại hội thảo chủ đề Kỹ năng mềm tại Hội trại sinh viên Lập nghiệp thời 4.0
Nữ doanh nhân Diệp Bùi đã phải mất đến 10 năm để trở thành ‘sư tử’ hôm nay, bởi vì ‘con sâu xanh không chấp nhận số phận không bằng phẳng, không chấp nhận mình chỉ là một con sâu xanh xấu xí, ‘không là ai’ trong cuộc đời này”.
Vì thế, bà chân thành khuyên những người trẻ: “Dù hoàn cảnh có như thế nào, chúng ta cũng vẫn phải tin vào chính mình. Bất cứ điều gì xảy ra với cuộc đời mình cũng chỉ là lý do cho một tương lai tốt đẹp hơn. Tôi chưa bao giờ hối tiếc với những điều đã xảy ra, dù có quay ngược thời gian lại tôi vẫn sẽ chọn lựa như thế, vì chúng chính là lý do để có một Diệp Bùi như hôm nay”.
Kỹ năng lãnh đạo: Không chỉ cần cho người làm chủ
Vốn là một kỹ sư công nghệ thông tin, sau khi ra trường đã đi làm ở nhiều công ty trước khi kinh doanh ngọc trai, ông Hồ Thanh Tuấn – Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Ngọc Trai Hoàng Gia cho biết, bài học quý giá nhất ông học được trong hành trình lập nghiệp là: dù làm việc ở vị trí nào, mỗi người đều cần phải có kỹ năng lãnh đạo. Nói một cách đơn giản về kỹ năng này, ông Tuấn giải thích đó là kỹ năng “thôi miên” người khác, khiến họ gặp khó khăn khi thiếu mình.
Cũng nhờ có kỹ năng này mà trong quá trình làm thuê, ông Tuấn cho biết ông gần như là người có lộ trình thăng tiến nhanh nhất so với các đồng nghiệp, vì ông biết cách phục vụ khách hàng tốt nhất, đến mức họ sẽ từ chối được phục vụ nếu không có sự tham gia của ông.
Ông Hồ Thanh Tuấn là người đầu tiên trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân – nghệ nhân ưu tú” vì đã chế tác thành công Ngọc Trai Trống Đồng. Ông cũng là người chế tác bộ tặng phẩm ngọc trai thương hiệu Hoàng Gia Pearl gửi tặng phu nhân Michelle Obama trong chuyến công du của Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Việt Nam
Nói về việc chuyển sang kinh doanh ngọc trai dù trái ngành, ông Tuấn giải thích nguyên do cũng là vì muốn “lãnh đạo thị trường”. “Trong quá trình đi làm trước đây, tôi có cơ may gặp gỡ các chuyên gia trong một dự án nuôi cấy ngọc trai và tìm được đam mê từ nó. Tôi được biết đến lúc đó, mọi nơi trên thế giới đều nuôi cấy ngọc trai theo cùng một cách, và chợt nghĩ ‘Có cách nào tạo ra sự khác biệt cho ngọc trai Việt Nam?’. Đến năm 2011, tôi tạo ra được loại ngọc trai có hoa văn tự nhiên, đó là hoa văn trống đồng, với mơ ước một ngày nào đó, những người phụ nữ quyền lực nhất trên thế giới sẽ đeo trang sức ngọc trai Việt Nam… Bằng cách làm điều người khác chưa từng làm, tôi đã có 2 bằng sáng chế và thành người dẫn đầu ngành ngọc trai”, ông Tuấn chia sẻ bí quyết của mình.
Thay đổi cuộc đời trước nhất bằng việc thay đổi thói quen
Tại Hội thảo, sinh viên nêu thắc mắc với các diễn giả về việc làm thế nào để bứt ra khỏi vòng lặp nhàm chán của cuộc sống bằng phẳng hằng ngày. Ông Hồ Thanh Tuấn cho rằng, đây không phải vấn đề của riêng ai mà là một “cái bẫy” của môi trường mà giới trẻ ngày nay thường bị rơi vào.
Doanh nhân – diễn giả Diệp Bùi cùng tham gia một trò chơi nhỏ với các sinh viên tại Hội thảo
“Để thoát ra khỏi cái bẫy đó, chúng ta cần phải thay đổi môi trường hiện tại. Phải làm điều chưa từng làm để đạt được điều chưa từng đạt được. Có thể bắt đầu bằng việc thay đổi một thói quen nhỏ như tập luyện một môn thể thao mới, đặt ra chỉ tiêu đọc một số lượng trang sách nhất định mỗi ngày… Hoặc chỉ cần đơn giản là thay đổi giờ giấc đi ngủ – thức dậy sớm hơn trước đây, và duy trì được trong vòng 40 ngày. Chỉ cần làm được những việc đơn giản như thế, chúng ta sẽ làm được nhiều thứ khác lớn lao hơn”, ông Tuấn gợi ý.
Đồng tình với quan điểm này, ông Phan Hùng Dũng – Tổng giám đốc Fiore Healthy Resort cũng chia sẻ với các sinh viên: “Cách tốt nhất để thay đổi thói quen cũ là tạo ra một thói quen mới. Chẳng hạn, các bạn trẻ có thể đặt mục tiêu thay vì chơi game thì sẽ tập thể dục trước khi tắm, hoặc đọc sách trước khi ăn. Nếu không tập thể dục, sẽ không được tắm, hoặc sẽ không được ăn nếu không đọc sách. Duy trì được khoảng một tháng, các thói quen cũ sẽ được thay thế bằng thói quen mới”.